เปิดตำนานศาลเจ้าปุงเถ่ากง-ม่า สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่เมือง ที่ยึดเหนี่ยวจิตใจทั้งชาวไทยและชาวจีนมาเกือบ 80 ปี

ศาลเจ้าปึงเถ่ากง -ม่า ถือเป็นศาลเจ้าหลักเมืองของคนจีน เป็นเทพเจ้าแห่งการค้าขาย และปกป้องชาวบ้านให้อยู่เย็นเป็นสุข เป็นที่เคารพบูชาของชาวไทยเชื้อสายจีน สำหรับศาลเจ้าปึงเถ่ากง-ม่าที่จังหวัดมหาสารคาม ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2483  หรือปรมาณ 78 ปีที่แล้ว เป็นที่เคารพสักการะของชาวไทยเชื้อสายจีนที่ตั้งรกรากอยู่ที่จังหวัดมหาสารคาม ในวันสำคัญตามปฎิทินจีนจะมีชาวไทยเชื้อสายจีนมาประกอบพิธีกรรมอย่างต่อเนื่อง

นายเวช หอมคำพัด อายุ 67ปี ผู้ดูแลศาลเจ้าปึงเถ่ากง-ม่า ตั้งอยู่ที่คุ้มโพธ์ศรี เขตเทศบาลเมืองมหาสารคามมากว่า30ปี เล่าว่า ครอบครัวตนดูแลศาลเจ้าแห่งนี้มาแล้วหลายรุ่น จากคำบอกเล่า และบันทึกสมุดเล่มแดง ของสมาคมชาวจังหวัดมหาสารคามพบว่า ยายจันทร์  เก้าจันทร์แก้ว ผู้เถ่าผู้แก่ในสมัยนั้น เล่าว่าศาลเจ้าปึงเถ่ากง-ม่า ที่จังหวัดมหาสารคามก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2483  โดยเถ้าแก่ใหญ่ในจังหวัดมหาสารคามได้อัญเชิญ ปุงเถ่ากง-ม่า มาจากประเทศจีน โดยมีเถ้าแก่อู๋เป็นตัวแทน เพื่อให้ชาวไทย เชื้อสายจีนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดมหาส่รคามได้เคารพกราบไหว้ เพื่อเป็นสิริมงคล ค้าขายเจริญรุ่งเรือง จากนั้นในปี 2495  ได้มีโจรมาขโมย ปึงเถ่ากง-ม่าไป เนื่องจากศาลเจ้าไม่มีหลังคา และประตู  ทางคณะกรรมการได้ปรึกษาหารือ พร้อมกับเดินทางไปยังประเทศจีน เพื่ออัญเชิญปุงเถ่ากง-ม่ามาประดิฐษฐานใหม่แทนองค์เดิม ซึ่งมีองค์ใหญ่กว่าเดิม    พร้อมกับสร้างศาลเจ้าใหม่เพื่อเป็นที่ประดิษฐานปึงเถ่ากง-ม่า ที่มีความแข็งแรง สวยงาม  เพื่อให้พ่อค้าชาวไทยเชื่อสายจีน เคารพสักการะจนถึงปัจจุบัน

ในแต่ละวันจะมีพ่อค้าชาวไทยเชื้อสายจีน รวมไปถึงประชาชนทั่วไปเดินทางมาสักการะ ขอพรอย่างต่อเนื่อง โดยขอพรให้ตนเองประสพผลสำเร็จในหน้าที่การงาน การค้าขายเจริญรุ่งเรือง รวมถึงเรื่องสุขภาพเป็นต้น และมีผู้ประสพผลสำเร็จเดินทางมาแก้บนอยู่บ่อยครั้ง นอกจากนี้ในวันสำคัญตามปฎิทินจีน เช่นตรุษจีน ปีใหม่ สราทจีน วันไหว้เพระจันทร์ ก็จะมีพ่อค้าชาวไทยเชื้อสายจีนเดินทางมาทำพิธีอยู่เป็นประจำ

นอกจากนี้ในแต่ละปีจะมีการจัดงานงิ้ว และงานไหว้เจ้า จัดโดยคณะกรรมการเถ่านั้ง 5 ชุด ของสมาคมชาวจังหวัดมหาสารคาม โดยอันเชิญปุงเถ่ากง-ม่า แห่ไปตามถนนสายต่างๆ รอบเมืองมหาสารคาม เพื่อให้ประชาชนได้กราบไหว้เพื่อเป็นศิริมงคล การค้าขายเจริญรุ่งเรือง พร้อมจัดมหรสพสมโภช การแสดงอุปรากรจีน หรืองิ้วฉลองตลอด 7 วัน 7 คืน